Fiyat/Kazanç (F/K) Oranı
F/K oranı bir hisse senedinin elde ettiği kâra göre fiyatını ölçme amacıyla kullanılan bir değerleme oranıdır. Kâr çarpanı olarak da bilinir. Hisse senetlerinin ucuz ya da pahalı olduğunu anlamak için kullanılır. Şirket son 4 çeyrek toplamında zarar etmişse cari F/K oranı hesaplanamaz. Peki F/K oranı nasıl hesaplanır.
Hisse Başına Kar = Yıllıklandırılmış Net Kar / Ödenmiş Sermaye
Fiyat/Kazanç Oranı = Hisse Senedi Fiyatı / Hisse Başına Kar
F/K Nasıl Yorumlanmalıdır?
Başka bir örnekle açıklarsak, bazı şirketler yaptıkları yatırımlar sonucu vergi geliri elde eder ve yüksek net dönem kârı açıklayabilirler. F/K oranı net dönem kârı ile hesaplandığından bu şirketlerde F/K oranı o dönem için yanıltıcı olabilir. Fiyat/Kazanç oranının anlamlı olabilmesi için net dönem kârının büyük oranda faaliyetlere bağlı gelirlerden elde edilmesi önemlidir.
Faiz F/K İlişkisi
Tahvil faizleri ile hisse senetlerinin F/K oranları arasında ters korelasyon vardır. Faizlerin düşük olduğu ülke borsaları daha yüksek F/K ile işlem görürken, yüksek faiz oranlarına sahip ülkeler düşük F/K oranlarıyla işlem görürler. Faiz kesin getiri sağladığından dolayı, faizlerin yüksek olduğu dönemde riskli varlıklardan beklenen getiri de yükselir. Bu da F/K oranlarının düşmesine sebep olur.
F/K ve Büyüme İlişkisi: PEG Rasyosu
F/K oranı yorumlanırken mutlaka kârların büyümesi de hesaba katılmalıdır. Her yıl kârını %50 artıran ve 10 F/K ile işlem gören bir şirket kârını yılda %20 artıran ve 8 F/K ile işlem gören şirketten daha ucuzdur. Oysa ki ezberler düşük F/K oranıyla işlem gören hisse senedinin daha ucuz olduğunu söyler. Büyümeyi F/K oranı ile bir araya getiren oran PEG (Price/Earnings-to-Growth) rasyosudur.
PEG Rasyosu = F/K Oranı / Kar Büyüme Oranı
Yukarıdaki örnekte verdiğimiz iki şirketin PEG rasyolarını hesaplayalım. İlk şirketin PEG Rasyosu = 10/50 = 0,20 iken ikinci şirketin PEG Rasyosu = 8/20 = 0,40 olur. Kârını hızlı artıran şirketlerin F/K oranları, kârları yavaş artan şirketlerin F/K oranlarına göre daha yüksektir. F/K oranını PEG ile birlikte değerlendirmek daha doğru bir sonuç verecektir.